Θα ήθελα να ξεκινήσουμε με το να απαντήσετε όσο πιο ειλικρινά μπορείτε στο ερώτημα του τίτλου του σημερινού άρθρου. Η πρώτη αυτόματη απάντηση που αναπήδησε στο νου σας είναι πιθανόν και η σωστή.
Προσέξατε πώς σας ζήτησα να απαντήσετε ειλικρινά; Τι σημαίνει όμως αυτό; Μπορούμε τελικά να μιλήσουμε για μία αντικειμενική αλήθεια; Γνωρίζουμε ότι το αντίθετο του ψέματος, είναι η ειλικρίνεια, επομένως δεν πρέπει να ξέρουμε να την ορίζουμε; Για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, ας συμφωνήσουμε ότι ναι, υπάρχουν πράγματι αντικειμενικές αλήθειες, όπως το ότι η γη είναι στρογγυλή και όχι επίπεδη (αν και υπάρχουν αρκετές ενδιαφέρουσες ομάδες που ισχυρίζονται ακόμη το αντίθετο) ή το ότι να βλάπτεις ηθελημένα έναν άλλον άνθρωπο είναι ανεπίτρεπτο και χρήζει τιμωρίας. Το πρώτο είναι μία αρχαία αλήθεια, το δεύτερο μία αλήθεια που εμπίπτει στον ηθικό και νομικό μας κώδικα, φαίνεται λοιπόν, ότι οι δύο αυτές απόψεις χαίρουν καθολικής αποδοχής. Πόσο όμως περιπλέκονται τα πράγματα όταν τα όρια ανάμεσα σε αλήθεια και ψέμα θολώνουν και πώς τελικά μπορούμε εμείς να προστατευτούμε από τους καθ’ έξιν ψεύτες;
Διαβάζοντας το βιβλίο «Ανάμεσα σε Ψεύτες» του δημοφιλούς συγγραφέα Thomas Erikson, σας παραθέτω ορισμένες αλήθειες και μύθους που μας βοηθούν να ξεχωρίσουμε τον ψεύτη στο δωμάτιο:
Αλήθεια
Όσο πιο φιλικός είσαι με έναν ψεύτη, τόσο πιο πιθανό να φλυαρήσει και να αποκαλυφθεί.
Μύθος
Η γλώσσα του σώματος προδίδει πάντα έναν ψεύτη. Το παραπάνω φαίνεται να μην ισχύει, οι «επαγγελματίες» ψεύτες γνωρίζουν πώς να μην προδίδονται μέσω χειρονομιών και μανιερισμών.
Αλήθεια
Οι απροσδόκητες ερωτήσεις δυσκολεύουν τους ψεύτες. Αντί για «πόσο χρονών είσαι;», ρώτησε «πότε έχεις γεννηθεί;». Τόσο απλά.
Μύθος
Οι ψεύτες δεν σας κοιτάζουν στα μάτια. Η οπτική επαφή φαίνεται να μην είναι αξιόπιστος δείκτης. Σωστά μαντέψατε, κάποιος μπορεί να σας κοιτάει κατάματα και να σας λέει ψέματα.
Αλήθεια
Οι εσωστρεφείς εντοπίζουν πιο εύκολα το ψέμα συγκριτικά με τα εξωστρεφή άτομα. Μπορείτε να φανταστείτε το γιατί; Επειδή οι εσωστρεφείς σε έναν διάλογο παρατηρούν και δεν έχουν τη τάση να μιλούν περισσότερο.
Μύθος
Το να αμφισβητήσετε τα λεγόμενα κάποιου, θα τον εμποδίσει από το να σας λέει ψέματα. Στην πραγματικότητα, απλώς θα μάθει καλύτερο τρόπο για να σας πείσει με το ψέμα του την επόμενη φορά.
Κλείνοντας, θέλω να σας υπενθυμίσω την απάντηση που δώσατε στο αρχικό ερώτημα για να κρατήσετε στο νου σας ότι και εσείς λέτε ψέματα. Αν, λοιπόν, διαβάζοντας το άρθρο δεν φέρατε στο μυαλό σας κάποιον ψεύτη του κύκλου σας, δύο είναι τα ενδεχόμενα: είτε περιβάλλεστε αποκλειστικά από ειλικρινείς ανθρώπους είτε είστε εσείς ο ψεύτης στο δωμάτιο…
Κακούρου Άρτεμις Αναστασία, Ψυχολόγος Ι.Ψ.Σ.Υ.