Παιδική Σεξουαλική Κακοποίηση

Η σεξουαλική κακοποίηση είναι συνήθως η ανεπιθύμητη σεξουαλική συμπεριφορά από ένα άτομο σε ένα άλλο. H παιδική σεξουαλική κακοποίηση περιλαμβάνει οποιαδήποτε σεξουαλική πράξη όπου εμπλέκεται ένα παιδί και έχει ως στόχο να παράσχει σεξουαλική ικανοποίηση σε γονεά, κηδεμόνα ή άλλο άτομο (ενήλικας ή μεγαλύτερος έφηβος) που έχει την ευθύνη του παιδιού. Σε αυτή την περίπτωση, και όταν πληρούνται ειδικά κριτήρια, ο θύτης ονομάζεται παιδόφιλος και η πράξη ορίζεται ως παιδοφιλία (βλ. περισσότερα στην Κατηγορία Παραφιλίες).

Προφίλ παιδόφιλου

  • Περνάει περισσότερο χρόνο με μικρά παιδιά
  • Μιλάει για το σεξ, δείχνει σχετικές εικόνες ή κάνει προκλητικά αστεία μπροστά στο παιδί
  • Αναφέρεται στα ιδιωτικά μέρη του σώματος του παιδιού, χρησιμοποιώντας σεξουαλικούς όρους (π.χ., «δείχνεις πολύ σέξι με αυτό το παντελόνι»)
  • Λέει στο παιδί να κρατήσει διάφορα μυστικά
  • Είναι πολύ γενναιόδωρος απέναντι του (δώρα)
  • Συνήθως, στοχεύει τις «ευάλωτες» οικογένειες (π.χ., μονογονεϊκή) και
    στα μοναχικά παιδιά, προσφέροντάς τους βοήθεια και υποστήριξη

Μορφές

  • Χάδια στα γεννητικά όργανα του παιδιού
  • Διείσδυση
  • Αιμομιξία
  • Βιασμός
  • Σοδομισμός
  • Ασέλγεια
  • Εκμετάλλευση του παιδιού από γονέα ή κηδεμόνα χωρίς επαφή (π.χ., εξαναγκασμός, εξαπάτηση, απειλή του παιδιού για να συμμετέχει σε πράξεις για σεξουαλική ικανοποίηση άλλων, χωρίς άμεση σωματική επαφή μεταξύ του παιδιού και του θύτη)

Χαρακτηριστικά

  • Αφορά και τα δυο φύλα
  • Εμπεριέχει εκφοβισμό
  • Μπορεί να συμβεί στην ευρύτερη οικογένεια
  • Ασκείται συνήθως από ενήλικες ή εφήβους σε μικρότερα ή πιο αδύναμα παιδιά

Παράγοντες επικινδυνότητας για το θύμα

  • Ηλικία (προεφηβεία και εφηβεία)
  • Φύλο (1,5-3 φορές πιο συχνή στα κορίτσια)
  • Αναπηρία (4-10 φορές μεγαλύτερος κίνδυνος)
  • Μοναχικότητα
  • Χρήση Ίντερνετ (social media, chatrooms)
  • Προηγούμενη σεξουαλική κακοποίηση
  • Διαταραγμένο οικογενειακό περιβάλλον (Ψυχοπαθολογία – χρήση ουσιών)
  • Κοινωνικά απομονωμένες και αποδιοργανωμένες οικογένειες
  • Ανεπαρκής συναισθηματική σχέση γονέα – παιδιού
  • Προβλήματα γάμου, διαζύγιο ή ενδοοικογενειακή βία

Χαρακτηριστικά θύτη

  • Κυριαρχική και ναρκισσιστική προσωπικότητα
  • Υψηλή αίσθηση αυτοεκτίμησης
  • Στοιχεία παρορμητισμού
  • Διαταραχές ψυχικής υγείας
  • Έλλειψη ενσυναίσθησης και μεταμέλειας
  • Θύμα παραμέλησης ή βίας στην οικογένεια
  • Υιοθέτηση παραβατικής και αντικοινωνικής συμπεριφοράς

Συνέπειες για το θύμα

  • Μείωση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης
  • Αδυναμία διαχείρισης της κατάστασης
  • Κοινωνική απομόνωση και άγχος
  • Ενοχή και αυτοκατηγορία
  • Μελαγχολία και απογοήτευση
  • Επίπτωση στην προσωπική, κοινωνική και επαγγελματική ζωή (π.χ., δε μπορούν να αποδώσουν στην εργασία τους)
  • Εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, όπως π.χ.: κατάθλιψη, διαταραχή μετατραυματικού στρες, αγχώδης διαταραχή, διαταραχές πρόσληψης τροφής, αυτοκτονικότητα

Σημάδια που προδίδουν την παιδική σεξουαλική κακοποίηση:

  • Το παιδί φοβάται να εκφραστεί ελεύθερα
  • Εμφανίζει ευερέθιστη συμπεριφορά / άγχος
  • Ξαφνική άρνηση/επιθετικότητα προς άτομα ή αντικείμενα (λεκτική – σωματική)
  • Συστολή/τάση για κοινωνική απομόνωση (σχολική άρνηση, παιχνίδι με συνομηλίκους)
  • Βάζει συχνά τα κλάματα ή παλινδρομεί σε πιο παιδικές συμπεριφορές (νυχτερινή ενούρηση)
  • Διατάραξη του ύπνου ή/και της διατροφής
  • Υπερβολική αναφορά σε ενήλικα ή άλλο παιδί
  • Αναφορά σε τρομακτικά όνειρα (εφιάλτες)
  • Τα μικρά παιδιά συχνά εκφράζουν την ανησυχία τους μέσα από ζωγραφιές με σεξουαλικό περιεχόμενο

Ποια πρέπει να είναι η αντίδραση των γονέων;

  • Η ύπαρξη μίας ή περισσότερων από τις προηγούμενες συμπεριφορές δεν σημαίνουν απαραίτητα παρενόχληση
  • Διαθέστε χρόνο και ακούστε προσεκτικά όλα όσα έχει να σας πει το παιδί
  • Κάντε ερωτήσεις που χρειάζονται μονολεκτικές απαντήσεις
  • Καλλιεργήστε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και ασφάλειας
  • Παραμείνετε ψύχραιμοι. Ο φόβος και ο πανικός θα τρομάξουν το παιδί

Πρόληψη: Πώς συμβουλεύουμε τα παιδιά μας;